“Chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ” ở Thanh Hóa

"5 biết", "3 không", "4 thể hiện"

Mô hình “Xây dựng chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ” ở xã, phường, thị trấn (sau đây gọi là cấp xã) trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa là cách cụ thể hóa một trong những nguyên tắc quan trọng trong quá trình lãnh đạo và hoạt động của Đảng ngay từ cơ sở, đó là chính quyền phải gắn bó mật thiết với nhân dân. Mô hình được triển khai làm điểm tại một số địa phương của tỉnh Thanh Hóa bắt đầu từ năm 2020, góp phần đổi mới lề lối, tác phong làm việc của chính quyền từ mệnh lệnh hành chính sang phục vụ. Ở những địa phương này, cấp ủy, chính quyền, đội ngũ cán bộ, công chức đã chú trọng hướng dẫn, vận động, thuyết phục và xây dựng phong cách “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”, qua đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền cấp xã.

Hầu hết cán bộ, công chức đã cam kết và thực hiện tốt nội dung khẩu hiệu gồm: “5 biết” (biết nghe dân nói, biết nói dân hiểu, biết làm dân tin, biết xin lỗi, biết cảm ơn); “3 không” (không phiền hà, sách nhiễu; không né tránh trách nhiệm; không trễ hẹn trong quá trình xử lý công việc); “4 thể hiện” (tôn trọng trong giao tiếp; văn minh, văn hóa, lịch sự trong giải quyết công việc; lắng nghe đầy đủ, hướng dẫn tận tình quy trình xử lý công việc; gần gũi, giải thích cặn kẽ những thắc mắc của người dân); tạo chuyển biến trong nhận thức và hành động của đội ngũ cán bộ các cấp.

Nhận thức rõ mục tiêu xây dựng mô hình “Chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ” là để đổi mới lề lối làm việc của chính quyền cấp xã từ mệnh lệnh hành chính sang phục vụ, cấp ủy, chính quyền Thành phố Thanh Hóa đã tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với việc triển khai thực hiện mô hình. Cấp ủy, chính quyền, đội ngũ cán bộ, công chức đã chú trọng hướng dẫn, vận động, thuyết phục và xây dựng phong cách “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”. 

Sau khi các phường Quảng Tâm, Quảng Thịnh, Đông Hải thực hiện thí điểm mang lại hiệu quả thiết thực, từ đầu năm 2022, thành phố Thanh Hóa đã chỉ đạo cấp ủy, chính quyền 31 xã, phường còn lại triển khai nhân rộng mô hình. Thành phố tổ chức cho cán bộ, công chức ký cam kết thực hiện và làm theo khẩu hiệu “5 biết”, “3 không”, “4 thể hiện”. Để mô hình phát huy hiệu quả đúng như tên gọi, đảng ủy các xã, phường của thành phố đã ban hành nghị quyết chuyên đề để thực hiện. Các xã, phường bố trí các biển hướng dẫn, cung cấp thông tin về quy trình, thủ tục hành chính để người dân, tổ chức thuận tiện tìm hiểu, tra cứu; xây dựng 313 hòm thư “Góp ý và xây dựng thành phố Thanh Hóa” đặt tại bộ phận “một cửa”; công khai các thủ tục hành chính, lịch tiếp công dân và số điện thoại của lãnh đạo địa phương.

Sau 3 năm thực hiện mô hình, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền của 34 xã, phường nơi đây đã tổ chức 1.290 buổi tiếp công dân định kỳ với 1.989 lượt người; đột xuất 237 buổi với 443 lượt người; tổ chức 144 cuộc đối thoại với 3.575 lượt người dân để lắng nghe, giải đáp, tiếp thu những vấn đề mà nhân dân đề xuất, kiến nghị. Qua đó, hạn chế đơn thư vượt cấp kéo dài, khiếu kiện đông người, góp phần ổn định tình hình cơ sở. Hằng năm, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố phối hợp với Uỷ ban nhân dân các xã, phường tổ chức khảo sát đánh giá mức độ hài lòng của tổ chức, người dân đối với sự phục vụ của cán bộ, công chức. Kết quả, có 98,8% tổ chức, cá nhân được lấy phiếu đánh giá là hài lòng; 1,2% chưa hài lòng, chủ yếu là trong lĩnh vực giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, chính sách xã hội.

Bên cạnh đó, các xã, phường đã thực hiện giải quyết thủ tục hành chính tại nhà cho 750 người già neo đơn, khó khăn trong việc đi lại. Đặc biệt, các cơ quan, đơn vị của thành phố đã gửi 8 thư cảm ơn, 18 thư xin lỗi, 5.750 thư chúc mừng và 1.258 thư chia buồn đến người dân địa phương. Nhờ vậy, góp phần tạo dựng, củng cố mối gắn kết, sự tin cậy, đồng cảm, chia sẻ giữa chính quyền và nhân dân.

Xã Hải Nhân được thị xã Nghi Sơn chọn là một trong những đơn vị điểm xây dựng mô hình, lề lối, tác phong và thái độ phục vụ nhân dân của cán bộ, công chức chuyển biến rõ nét. Xã đã tổ chức sắp xếp, bố trí lịch làm việc bảo đảm khoa học, công khai chức năng, nhiệm vụ của cán bộ, công chức, công khai số điện thoại Đường dây nóng tại bộ phận “một cửa” để cá nhân, tổ chức kịp thời phản ánh những hành vi không chuẩn mực, gây phiền hà cho nhân dân của cán bộ, công chức.

Phường Bình Minh tổ chức cho 100% cán bộ, công chức ký cam kết thực hiện tốt nội dung “5 biết” “3 không” “4 thể hiện”. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ, công chức của phường còn chủ động sử dụng mạng xã hội zalo, facebook... để giải đáp thủ tục hành chính, thực hiện các nhiệm vụ tại địa phương. Uỷ ban nhân dân phường tổ chức kiểm tra, rà soát, bổ sung bảng biểu; niêm yết tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả để người dân dễ dàng tra cứu, tham khảo và giám sát việc thực hiện quy trình, quy định các thủ tục hành chính, nội quy tiếp công dân; bảng niêm yết công khai các khoản phí, lệ phí; cam kết thực hiện nội dung “5 biết”, “3 không”, “4 thể hiện”; số điện thoại của cán bộ, công chức, điện thoại của lãnh đạo Uỷ ban nhân dân phường, Đường dây nóng tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của tổ chức, cá nhân... Ngoài ra, phường còn bố trí phòng tiếp dân, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính; 100% trang thiết bị làm việc của cán bộ, công chức được đầu tư mua mới như điều hòa, tủ đựng hồ sơ, bàn, ghế, máy in, máy scan, máy tính kết nối in-tơ-nét tốc độ cao để người dân có thể truy cập Dịch vụ công trực tuyến ngay tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính.

Sau hơn một năm triển khai thực hiện mô hình, Uỷ ban nhân dân phường đã tiếp nhận 605 hồ sơ qua “một cửa” điện tử, trong đó 509 hồ sơ trực tuyến, 96 hồ sơ trực tiếp qua dịch vụ bưu chính; có 99% thủ tục hành chính được giải quyết trước và trong thời hạn, góp phần nâng cao sự hài lòng của người dân. Lấy phiếu đánh giá mức độ hài lòng của tổ chức, công dân về giải quyết thủ tục hành chính, có 98,6% số phiếu hài lòng trở lên. Uỷ ban nhân dân phường đã gửi 247 thư các loại (trong đó 148 thư chúc mừng thành viên mới, 47 thư chúc mừng hạnh phúc đăng ký kết hôn, 46 thư chia buồn và 6 thư xin lỗi). Việc gửi các loại thư nhân dịp các sự kiện đặc biệt của công dân đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ và tình cảm của nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền địa phương.

Giữa năm 2022, huyện Nông Cống bắt tay triển khai xây dựng mô hình “Chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ” trên địa bàn. 2 năm qua, chính quyền các xã, thị trấn trong huyện đã gửi 6.526 thư chúc mừng đến những gia đình có việc hỷ, đón thành viên mới; 558 thư chia buồn đến các gia đình có người thân mất; 31 thư xin lỗi, 1.358 thư cảm ơn đến các tổ chức, cá nhân khi giải quyết công việc không đúng hẹn và có ý kiến góp ý trong quá trình phục vụ nhân dân của chính quyền cùng đội ngũ cán bộ, công chức. Qua đó đã có tác động mạnh mẽ đến việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Đồng thời, từng bước làm thay đổi nhận thức của cấp ủy, chính quyền và đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã theo hướng thân thiện, nâng cao trách nhiệm vì nhân dân phục vụ, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân với cấp ủy, chính quyền, từ đó người dân tích cực hơn trong vai trò tham gia phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn huyện.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả mô hình

Sau 4 năm thực hiện, tỉnh Thanh Hóa đã ra mắt 416 mô hình “Chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ” ở cấp xã. Trong đó có 15/27 huyện, thị xã, thành phố thực hiện 100% mô hình ở cấp xã, như: thành phố Thanh Hóa, các huyện Hà Trung, Hoằng Hóa, Đông Sơn, Triệu Sơn, Vĩnh Lộc, Yên Định, Nông Cống, Quan Sơn... Thanh Hóa phấn đấu có 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh xây dựng thành công mô hình này. 

Để góp phần nâng cao hiệu quả mô hình, Trường Chính trị tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ban Dân vận Tỉnh ủy, một số địa phương tổ chức Hội thảo khoa học “Xây dựng chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa trong thời gian qua”. Tại hội thảo, các tham luận tập trung làm sáng tỏ các nội dung, như: Cơ sở lý luận và thực tiễn, sự cần thiết phải xây dựng mô hình “Chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ” ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa hiện nay; thực tiễn và kinh nghiệm xây dựng, triển khai thực hiện mô hình; những vấn đề đặt ra và giải pháp tiếp tục xây dựng, nhân rộng và phát huy hiệu quả mô hình ở các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh.

Để tiếp tục xây dựng, nhân rộng và phát huy hiệu quả mô hình “Chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ” ở cấp xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, thời gian tới các cấp ủy đảng, chính quyền cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt, triển khai thực hiện sâu rộng mô hình này. Việc triển khai mô hình phải gắn với việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, xây dựng hệ thống chính trị, chăm lo đời sống cho người dân. Uỷ ban nhân dân cấp huyện, cấp xã xây dựng kế hoạch cụ thể để nhân rộng mô hình “Chính quyền thân thiện, vì nhân dân phục vụ” trên địa bàn, bảo đảm thiết thực, phù hợp với từng địa phương, đơn vị, cơ sở. Tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến người dân và doanh nghiệp; hằng năm tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng về nghiệp vụ chuyên môn, công nghệ thông tin, văn hóa ứng xử, giao tiếp trong thực thi công vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, nhất là cán bộ, công chức bộ phận “một cửa”, thường xuyên tiếp xúc với tổ chức, công dân, doanh nghiệp. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, khắc phục bệnh hành chính, quan liêu, xa dân. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã “Gần dân, trọng dân, hiểu dân, nghe dân nói, nói dân hiểu, hướng dẫn dân làm”./.