Xây dựng mô hình “Dân vận khéo” trên địa bàn tỉnh Kon Tum

Để thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 18-CT/TU, ngày 21-6-2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kon Tum, Về tiếp tục nâng cao hiệu quả phong trào thi đua “Dân vận khéo” gắn với thực hiện Cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào dân tộc thiểu số, làm cho đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo bền vững” trên địa bàn tỉnh, Ban Dân vận Tỉnh ủy Kon Tum đã phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội, các đơn vị lực lượng vũ trang tỉnh ban hành cẩm nang hướng dẫn xây dựng mô hình “Dân vận khéo”. Nội dung cẩm nang bao gồm: 

1. Tuyên truyền, vận động nhân dân trong đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định canh, tái định cư

a. Nội dung thực hiện

Tuyên truyền, phổ biến về mục đích, ý nghĩa, phạm vi, quy mô, sự cần thiết của công trình, dự án đối với sự phát triển kinh tế - xã hội đến nhân dân trong vùng dự án.

Những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, địa phương hiện hành đang áp dụng khi triển khai thực hiện các dự án, nhất là những chính sách liên quan đến giải phóng mặt bằng, đền bù, hỗ trợ tái định canh, định cư.

Giải thích để người dân rõ quyền và lợi ích của mình khi thực hiện giải phóng mặt bằng triển khai dự án; đồng thời làm rõ cho người dân thấy trách nhiệm, nghĩa vụ của mình trong thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Tuyên truyền để người dân thực hiện đúng trách nhiệm khi bị thu hồi đất, nhất là kê khai đúng, đủ, chính xác về nguồn gốc đất, vị trí, tài sản trên đất và thực hiện nghiêm các quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

b. Phương pháp tiến hành

Bước 1: Thành lập tổ/nhóm để tuyên truyền, vận động với thành phần: Bí thư hoặc Phó Bí thư Đảng ủy xã, phường, thị trấn làm Tổ trưởng; các thành viên là đại diện cơ quan chuyên môn làm công tác thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng; các ngành của địa phương, Bí thư chi bộ, thôn trưởng/Tổ trưởng, Ban công tác Mặt trận, các đoàn thể, người có uy tín… nơi có dự án (chú ý thành phần dân tộc, tôn giáo).

Bước 2: Tổ chức họp, phân công nhiệm vụ cho từng thành viên của tổ; phân công cử các nhóm phụ trách địa bàn, nhóm hộ/ hộ để tuyên truyền, vận động (việc phân công các nhóm phải đảm bảo đầy đủ các thành phần tham gia).

Bước 3: Tổ chức họp người dân (có thể họp toàn thể, theo nhóm hoặc mời, gặp gỡ trực tiếp tại cơ quan, đơn vị, tại nhà) để phổ biến các nội dung của công trình, dự án sẽ triển khai.

c. Yêu cầu thực hiện

Các thành viên trong tổ/nhóm phải thường xuyên bám sát địa bàn, phân công cán bộ gặp gỡ người dân để kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị của người dân bị ảnh hưởng vùng dự án.

Thành viên tham gia tuyên truyền phải nắm chắc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thu hồi đất, đền bù, chế độ chính sách có liên quan đến dự án.

Tổ tuyên truyền, vận động làm việc với các cơ quan có thẩm quyền để đề xuất giải quyết thỏa đáng các kiến nghị chính đáng, hợp pháp của người dân; thông tin kịp thời kết quả giải quyết các nguyện vọng, kiến nghị đến người dân.

Trước khi tổ chức tuyên truyền, vận động cần xác định rõ đối tượng để có nội dung và hình thức tuyên truyền, vận động phù hợp. Đồng thời, thống nhất nội dung khi tổ chức tuyên truyền, vận động.

Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp kịp thời nắm tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị của người dân bị ảnh hưởng vùng dự án.

Thực hiện nghiêm Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; tranh thủ phát huy vai trò nòng cốt của người có uy tín ở khu dân cư, cán bộ, đảng viên và người có uy tín trong dòng họ.

2. Tuyên truyền, vận động trong giải quyết các vụ việc phức tạp ở cơ ở

a. Nội dung thực hiện

Tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu đúng và thực hiện nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; vận động, giải thích pháp luật có liên quan đến vụ việc để người dân hiểu, tạo đồng thuận và chấp hành pháp luật.

b. Phương pháp tiến hành

Bước 1: Thành lập tổ/nhóm tuyên truyền, vận động (tùy theo tính chất, nội dung vụ việc đề xuất các thành viên tham gia).  

Bước 2: Tổ chức họp, phân công nhiệm vụ cho từng thành viên của tổ/nhóm (có thể các thành viên phụ trách theo hộ, nhóm hộ, đối tượng cụ thể); thống nhất nội dung, các hình thức tuyên truyền, vận động.

Bước 3: Tổ chức tuyên truyền, thuyết phục, vận động người dân trên địa bàn, tranh thủ sự ủng hộ của quần chúng; kết hợp chặt chẽ việc vận động, thuyết phục của cán bộ, công chức đối với người dân và của người dân với nhau; kết hợp tuyên truyền bằng nhiều hình thức. Cần chú ý quan tâm đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đồng bào có đạo.

c. Yêu cầu thực hiện

Người tham gia tuyên truyền, vận động tuân thủ tuyệt đối sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng.

Chú trọng và tập trung đầu tiên là công tác tuyên truyền pháp luật, vận động người dân theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kết luận của các cơ quan có chức năng như: Thanh tra, kiểm tra, kiểm toán…

Người tham gia tuyên truyền, vận động cần phải nắm chắc bản chất của vấn đề, bám nắm tình hình ở cơ sở, nắm rõ số lượng, thành phần, đối tượng tham gia… Phương thức nắm tình hình có thể thông qua chính quyền, các đoàn thể quần chúng ở cơ sở, dựa vào Nhân dân… qua đó thống nhất hình thức tuyên truyền, vận động phù hợp. Nội dung tuyên truyền cần ngắn gọn, súc tích, dễ nghe, dễ hiểu, phù hợp với từng đối tượng.

Khi tổ chức đi vận động phải phối hợp chặt chẽ đồng bộ, thống nhất với các lực lượng (giữa các cấp, các ngành và địa phương, cơ sở) và các cơ quan bảo vệ pháp luật trong thực thi nhiệm vụ. Lắng nghe ý kiến, kiến nghị của người dân, kịp thời báo cáo, đề xuất cấp ủy, chính quyền tổ chức đối thoại (trường hợp cần thiết tổ chức ngay tại cơ sở).

Người tham gia vận động phải tranh thủ những người thân trong gia đình (vợ, con, dòng họ), già làng, giáo phu, người có uy tín trong cộng đồng.

Tổ/nhóm tuyên truyền, vận động thường xuyên thông tin, báo cáo cho lãnh đạo cơ quan, đơn vị tình hình ở địa bàn. Trường hợp có các đối tượng ngoan cố, chống đối thì kịp thời báo cáo cơ quan, đơn vị để đề xuất cơ quan chức năng giải quyết.

3. Tuyên truyền, vận động nhân dân xóa bỏ các hủ tục, phong tục không còn phù hợp, sinh đẻ có kế hoạch…

a. Nội dung thực hiện

Tuyên truyền, phổ biến, giải thích các quy định của pháp luật có liên quan. Vận động, giải thích rõ vì sao phải xóa bỏ những hủ tục, phong tục của đồng bào dân tộc thiểu số không còn phù hợp này để người dân hiểu, biết phân biệt được đúng, sai; vận động người dân sớm xóa bỏ những hủ tục, phong tục không còn phù hợp, tập trung tham gia lao động sản xuất, thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước…  

b. Phương pháp tiến hành

Bước 1: Thành lập tổ vận động (thành phần đại diện Thường trực cấp ủy hoặc Chủ tịch Ủy ban Mặt trận ở cơ sở là tổ trưởng; các thành viên là đại diện các đoàn thể, các ngành của địa phương, Bí thư chi bộ, thôn trưởng, Ban công tác mặt trận, già làng, người có uy tín); tổ chức phân công nhiệm vụ cho thành viên.

Bước 2: Tổ chức rà soát các hủ tục, phong tục không còn phù hợp trên địa bàn; xây dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền, vận động.

Bước 3: Tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch tuyên truyền, vận động. Khi đi vận động cần lưu ý về thời gian phải phù hợp với công việc, mùa vụ của người dân.

c. Yêu cầu thực hiện

Người đi tuyên truyền, vận động phải nắm được các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan.

Tổ tuyên truyền, vận động cần phải thống nhất nội dung, thông tin tuyên truyền, vận động; kết hợp hiệu quả nội dung tuyên truyền “10 biết” về thực hiện Cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào dân tộc thiểu số, làm cho đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo bền vững”.

Mỗi đảng viên, cán bộ, công chức phát huy vai trò gương mẫu, tự giác, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương. Trước hết chủ động vận động người thân, gia đình, dòng họ, cộng đồng từng bước xóa bỏ các hủ tục, phong tục không còn phù hợp thực hiện trước.

Tranh thủ vận động các nghệ nhân, thầy mo, thầy cúng có tư tưởng tích cực, người có uy tín, người am hiểu về các hủ tục, phong tục để tuyên truyền, vận động.

Các tổ chức đoàn thể thường xuyên tổ chức phát động các phong trào, hoạt động, hội thi để tuyên truyền, vận động người dân bỏ các hủ tục, phong tục không còn phù hợp.

Phải kiên trì, nhiệt huyết với tâm thế người đi vận động mong muốn người dân thay đổi, người dân thoát nghèo, làm giàu.

4. “Dân vận khéo” trong xây dựng các mô hình phát triển kinh tế

a. Nội dung

Tập trung vận động, hướng dẫn người dân thay đổi nhận thức, thay đổi nếp nghĩ, cách làm, mạnh dạn áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi; đầu tư, cải tạo đất, vườn tạp kém hiệu quả sang trồng các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao như cà phê, cây ăn quả, sâm Ngọc Linh, cây dược liệu… để tăng thu nhập, phát triển bền vững.

b. Phương pháp tiến hành

Bước 1: Khảo sát địa bàn, xác định quỹ đất hiện có (đất vườn, đất sản xuất, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, canh tác các loại cây trồng hiện có…); lựa chọn nội dung xây dựng mô hình phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương (cây cà phê xứ lạnh, sâm Ngọc Linh, cây dược liệu, cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm..).

Bước 2: Phối hợp với cấp ủy, chính quyền tổ chức họp dân để tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, nội dung về xây dựng các mô hình phát triển kinh tế.

Bước 3: Xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai thực hiện mô hình (có thể lựa chọn nhóm hộ để hướng dẫn xây dựng mô hình điểm; chọn giống phù hợp, kinh phí, hướng dẫn kỹ thuật, nguồn nhân lực để thực hiện). Thành lập hợp tác xã, tổ hợp tác; liên kết với doanh nghiệp trong triển khai thực hiện (nếu có).

c. Yêu cầu thực hiện

Tổ chức tập huấn, hướng dẫn xây dựng mô hình (từ khâu làm đất, lựa chọn cây, con giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch, chế biến, tổ chức tiêu thụ các sản phẩm).

Xác định khả năng nguồn kinh phí thực hiện. Hỗ trợ người dân thủ tục vay vốn và hướng dẫn quản lý nguồn vốn vay.

Người được phân công hướng dẫn phải có kiến thức, am hiểu về lĩnh vực, nội dung thực hiện; phải kiên trì hướng dẫn trong từng khâu cụ thể.

Tổ chức hướng dẫn kỹ thuật, chăm sóc cây con phải theo từng thời kỳ, chu kỳ phát triển của cây con; có nhật ký ghi chép theo dõi cụ thể.

Hỗ trợ, liên kết với các doanh nghiệp, hợp tác xã… để thu mua, tiêu thụ các sản phẩm của người dân.

Tổ chức đánh giá mô hình, hiệu quả kinh tế, nhận thức của người dân ra sao sau khi tham gia thực hiện mô hình./.

C.N